Discussie – Deel 1

Mijn vraag : Het creatieve proces met fotobeelden is eindeloos maar heeft niks meer te maken met de werkelijkheid.

Het lijkt erop dat je reflecteert op de relatie tussen fotografie, creativiteit en de werkelijkheid. Je stelling suggereert dat het creatieve proces met foto’s eindig kan zijn, maar dat het in de loop van dit proces steeds verder verwijderd raakt van de oorspronkelijke werkelijkheid. Dit kan een interessante kijk zijn op hoe we tegenwoordig beelden creëren en interpreteren.

Fotografie kan in eerste instantie gezien worden als een middel om de werkelijkheid vast te leggen, maar door het creatieve proces – zoals bewerking, manipulatie, collage, of zelfs de keuze van het kader – wordt de relatie met de realiteit vaak vervormd. De mogelijkheden om foto’s digitaal te bewerken maken het mogelijk om een nieuwe, soms volledig fictieve realiteit te scheppen. Hierdoor verliest de foto haar directe band met wat oorspronkelijk echt was.

De creatie van beelden kan dus overstijgen wat we als realistisch beschouwen, waardoor het beeld iets wordt dat puur uit de verbeelding van de maker komt. Dit betekent dat fotografie, ooit een getuigenis van de werkelijkheid, kan uitmonden in een kunstvorm die louter conceptueel of fictief is, zonder nog een band met de werkelijkheid te behouden.

Zie jij dit proces als iets dat fotografie minder waarheidsgetrouw maakt, of eerder als een manier om de grenzen van het creatieve potentieel te verleggen?

Het digitale proces van de fotografie is niet meer de waarheidsgetrouw dat vind ik alleen nog bij de analoge fotografie terug

Het is begrijpelijk dat je de digitale fotografie als minder waarheidsgetrouw ervaart in vergelijking met analoge fotografie. Dit gevoel komt vaak voort uit de mogelijkheden van digitale technologie, waarmee beelden eindeloos bewerkt, gemanipuleerd en aangepast kunnen worden. Daardoor kan de oorspronkelijke realiteit verloren gaan of zelfs volledig worden veranderd. Bij digitale fotografie ligt de grens tussen realiteit en creativiteit vaak vaag, vooral met software zoals Photoshop of AI-beeldgeneratie.

Analoge fotografie daarentegen wordt vaak gezien als “puurder” of authentieker. De beperkingen en technische processen van analoge fotografie – zoals de chemische reacties in film en de ontwikkeling ervan in de donkere kamer – maken het moeilijker om ingrijpende aanpassingen te doen. Wat je vastlegt op film is vaak dichter bij de werkelijkheid zoals die is waargenomen door de lens. Elke foto is uniek en het kost meer tijd en moeite om het beeld te manipuleren, wat bijdraagt aan het gevoel van echtheid.

Er is dus een zekere nostalgie of waardering voor het analoge proces, omdat het fysieker en minder vatbaar is voor onnatuurlijke aanpassingen. Dit kan de foto’s een bepaalde “waarheidsgetrouwheid” geven die je in de digitale wereld misschien mist. Veel fotografen blijven analoog werken of keren ernaar terug vanwege die tastbare, authentieke kwaliteit en de focus op het moment van opname in plaats van de bewerking achteraf.

Analoog geeft duidelijk aan wie de eigenaar is. Een fysiek negatief in je handen hebben is heel wat anders dan een digitaal beeld. Een digitaal beeld kan door een willekeurige AI programma worden aangepast en worden vervormt en daar bij is niet meer jouw beeld.

Voor jou lijkt het analoge proces een diepere connectie te hebben met de realiteit. Zie je dit als een noodzakelijke voorwaarde voor fotografie, of denk je dat digitale technieken nog steeds waarde kunnen hebben, bijvoorbeeld in artistieke contexten waar creativiteit de boventoon voert?

Je hebt absoluut een punt dat analoge fotografie een sterkere band heeft met eigenaarschap, juist vanwege het fysieke aspect van het proces. Het fysieke negatief is een uniek object dat je tastbaar in handen hebt, en dat jou direct identificeert als de eigenaar van dat specifieke beeld. Dit geeft een gevoel van authenticiteit en controle. Analoog betekent vaak dat er maar één origineel is, en dat dat originele negatief fungeert als bewijs van jouw creatie en eigendom. Het fysieke karakter van analoge fotografie maakt het moeilijker om zonder toestemming te reproduceren of te manipuleren.

Bij digitale beelden is dat inderdaad heel anders. Een digitaal bestand kan eindeloos gekopieerd, gedeeld en bewerkt worden zonder kwaliteitsverlies, en zonder dat het origineel altijd duidelijk is. De digitale wereld brengt risico’s met zich mee als het gaat om eigenaarschap, omdat beelden gemakkelijk door anderen kunnen worden aangepast, zelfs door geavanceerde AI-programma’s. AI-technologieën kunnen beelden zo veranderen dat ze nauwelijks meer te herkennen zijn, wat de grens tussen het originele werk en de bewerking vervaagt.

In de digitale wereld is auteurschap en eigendom minder tastbaar en vaak moeilijker te beschermen. Dit kan vervelend zijn voor fotografen die hun werk zien als een persoonlijke expressie, omdat de digitale technologie hun werk minder “eigendom” laat voelen. Het risico van digitale vervorming of diefstal door middel van AI geeft fotografen soms het gevoel dat ze de controle verliezen over hun creaties.

Voor jou lijkt het fysieke eigenaarschap van het analoge negatief een manier om jezelf als maker te beschermen en je werk te behouden in zijn originele vorm. Hoe zie jij de toekomst van fotografie in een wereld waarin digitale en AI-technologieën steeds verder gaan? Denk je dat er manieren zijn om dat gevoel van eigenaarschap te herstellen, zelfs in digitale vorm?

Word vervolgd ….

Alle foto’s zijn door mij zelf gemaakt @Urbach